Dünyada ve Türkiye’de Serender Kültürü
 THE CULTURE OF SERANDER (GRANARY) IN THE WORLD

Genelde tahıl, özelde ise mısırı saklamak için her toplum farklı bir kültür yaratmış. Tahılı bir kenara bırakacak olursak, gerek mısırı kurutmada ve gerekse tüm kış boyunca onu saklamada gösterilen özen neredeyse törensel bir boyut kazanmıştır. Mısır deposu olarak kullanılan yapılar Kafkasya, Karadeniz, Norveç, Portekiz ve özellikle İspanya’da görülmeye ve incelenmeye değerdir. Bu ülkeler mısır depoları yapım tekniği açısından farklı bir karakter arz ediyor. Şöyle ki, aralarında binlerce km. uzaklık da olsa mısırı korumada buldukları yöntem şaşırtıcı derecede birbirine benzemektedir. Bu benzerliğin en önemli elamanı direk ve tekerdir. Direklerden tırmanan farenin önünü kesmek için onun tepesine konan tekerler en belirgin ortak yöndür. (Tekerler genelde yuvarlaktır. Fakat geometrik olarak kare ile daire formu arasında olan tekerler de vardır). Farklı zaman ve farklı mekânlarda ortaya çıkan bu yapılar, ihtiyacın sonucunda şekillenmiştir. Yani “icatların anası ihtiyaçlardır”.
Bu ülkelerdeki mısır ambarları genel olarak siluet açısından birbirine benzemektedirler; uzun bir direk, direğin üstünde genişçe bir tekerlek, onun üstünde de ahşap bir yapı… Mısır ambarlarının en önemli ortak elemanı ise şüphesiz direğin üstündeki yuvarlak teker. Sanıyorum fare denen bir canlı olmasaydı serender de olmazdı(!)
Adını andığım ülkelerdeki mısır ambarlarının çoğu %100 ahşaptan yapılmıştır. Fakat Portekiz ve özellikle İspanya’da (Galicia ve Asturias) durum farklıdır. İspanya’nın Galicia bölgesinde %100’ü granitten yapılmış serenderler (Horreo) yer alırken, Asturias bölgesinde ise %100’ü ahşaptan yapılmış serenderler (HORREO- mısır ambarı) yer alır. Buna karşın taşıyıcı iskelet sistemi taş ya da granit, gövdedeki hava sirkülasyonunu sağlayan yeri ise ahşap olan serenderler de (HORREO) mevcuttur. İspanya/Asturias’daki Horreo’lar ileSinop/Ayancık, Kastamonu/Çatalzeytin serenderleri şaşırtıcı derecede birbirine benzemektedirler.
Adını andığım ülkelerde de serenderler (granary) estetik öğelerle zenginleştirilmiştir ve oldukça sevilmektedirler.
……………………………

THE CULTURE OF SERANDER (GRANARY) IN THE WORLD
Each society has been created by a different culture for storing the grain particularly the corn. It is almost became a ritual to the attention of drying and protecting the corn for some communities during the winter. It is worth to study and see these structures are in region of Caucasus & Black Sea and in Norway, in Portugal and especially in Spain which are used to be for corn storages. The method they found to protect corn is surprisingly similar to each other, even there are thousands of miles distance among these countries. In this similarity the most important elements are pole and wheel. Some of these emerging structures are shaped as a result of some needs which are in different times and places.
These corn warehouses are almost the same when we look at them from outside is; a wooden structure placed on tall poles, top of it large wheels.
The most important element of these corn warehouses are certainly large wheel which is at the top of the pole. I suppose, If the mouse, rat or the other insect creatures did not exist, serander would not have been built for all good reasons(!).
Most of these corn storages have been built %100 wooden in those countries which I have just mentioned. However, there are some differences in Portugal and especially in Spain (Galicia & Asturias).
a) In Galicia area, Serander (Horreo) was built up by % 100 Granite.
b) But In Asturias area, Corn barns (Horreo-Granary) were built up by % 100 Wooden
c) There are many Seranders (Horreos) were built up by wooden which are providing the air circulation, that’s the top of the granite pole and wheel. It is worth to visit 400 years old Horreos in Spain. There are astonishing similarities between Seranders (Horreos) in Spain-Asturias and Turkey-Sinop where are Georgian villages in Black Sea. They are research subject for many people.
Seranders (Horreos) have been richened by the aesthetic touches when they were built up in those countries. They were loved and cared by the people and this is how Horreo tourism was born in Spain.